Như một người cha và như một người mẹ

Lật giở từng trang sử về cha, tôi dừng lại lâu thật lâu để chiêm ngắm con người – phong cách huấn luyện của cha Chabanon dành cho quý chị thuở ban đầu ấy.

Như một người cha và một người mẹ, đó là điều tôi cảm nhận được khi đọc lại những trang sử về cha Chabanon – Cha Bề trên tiên khởi. Nhất là hình ảnh của cha trong thời gian đào tạo quý chị đầu tiên của Hội dòng. Năm 1920, Đức Cha Allys giao nhiệm vụ đào tạo các nữ tu đầu tiên Dòng Con Đức Mẹ Vô Nhiễm cho Cha Chabanon. Trong suốt hơn mười năm, ngài vừa đóng vai trò người cha dạy dỗ, hướng dẫn đường tu đức, vừa đóng vai trò người mẹ chỉ bảo cách sắp đặt trong nhà, biết bao yêu thương! Biết bao kiên nhẫn! Sự dịu hiền của ngài là một an ủi lớn lao cho những chị em thơ ngây trong buổi ban đầu.

Lật giở từng trang sử về cha, tôi dừng lại lâu thật lâu để chiêm ngắm con người – phong cách huấn luyện của cha Chabanon dành cho quý chị thuở ban đầu ấy. Tôi rất cảm phục cha và chợt mơ mộng: “ước gì mình được là một trong các chị thời Đức cha nhỉ?” Lòng tôi trào dâng một nỗi thao thức, thao thức thật nhiều cho người tu sĩ trẻ hôm nay qua việc họ đón nhận và sống những đường hướng huấn luyện từ Hội dòng mình. Bản thân tôi cũng nhìn lại để xem những điều tôi đã được tiếp nhận, được trau dồi qua từng năm tháng. Nay tôi đã thực hành được bao nhiêu, và làm sao để có được cung cách sống như cha mình đã nêu gương? Tôi lại tiếp tục ước mơ là làm sao cho tất cả những ai đang là những nhà sư phạm, làm việc trong ngành giáo dục và nhất là cho chính tôi và mỗi chị em trong Hội dòng, mặc lấy con người và phong cách sư phạm của cha. Một ước mơ lớn nữa là Hội dòng tôi trong tương lai sẽ có buổi Hội thảo về con người sư phạm của cha, nhất là trong khoảng thời gian cha đã đào tạo, dìu dắt, nâng đỡ quý chị là những mầm sống đầu tiên của Hội dòng; đưa vào đường hướng huấn luyện của Hội dòng cách cụ thể phản chiếu qua mẫu gương của cha, để những người huấn luyện và cả những người thụ huấn đều hưởng nhờ những đặc tính cao đẹp từ cha.

Vậy con người của cha, phong cách sư phạm của cha, những nhân đức tuyệt vời cha đã để lại đó là gì? Tôi xin trích dẫn những điểm nổi bật từ cuốn sử về cha mà tôi đã dừng lại và nghĩ về.

Đức cha chiếu tỏa một đời sống nội tâm sâu sắc:

Ngài chiếu tỏa một đời sống nội tâm sâu xa thâm thúy “yêu thích ẩn dật và kể mình bằng không.” (TsC, Tr.17)

Ngài có lòng tôn sùng trái tim Chúa Giêsu. Tháng Thánh Tâm ngài khuyến khích đọc các lời nguyện vắn tắt hằng giờ để cầu nguyện với Trái tim Chúa. Trong huy hiệu Giám mục của ngài có hình Trái tim Chúa Giêsu ở giữa. (TsC, Tr. 18)

Ngài có lòng yêu mến Đức Mẹ và sùng kính Thánh nữ Têrêsa Hài Đồng Giêsu cách đặc biệt. (TsC, Tr. 20)

Đức Cha tích cực và làm gương trong cầu nguyện: Ngài gẫm lớn tiếng để chị em cầu nguyện. (TsC, Tr. 9)

Đức Cha chú trọng trong việc giữ lề luật: Vì lề luật dạy cho biết điều gì đẹp lòng Chúa. Trong khi dạy dỗ, ngài luôn nhắc bảo: “phải khởi sự lại luôn, khởi sự lại luôn, vì con người yếu đuối.”

Đức Cha rất trách nhiệm trong công việc: 

Ngài bình tĩnh làm công việc phải làm, không sợ bị phê bình hay bác bỏ. (TsC, Tr.16)

Ngài chu toàn những công việc hằng ngày một cách đứng đắn âm thầm, tiết kiệm thì giờ ‘giờ nào việc nấy’. (TsC, Tr. 22)

Đức Cha thấu hiểu, ân cần và kiên nhẫn theo giúp từng cái ‘là’, cái ‘có’ nơi mỗi chị:

Ngài chỉ dạy từng điều, từng phương tiện nhân bản đến tu đức. Sự dịu hiền của ngài là một an ủi lớn lao cho các chị thơ ngây trong bước đầu. (TsC, Tr. 8)

Hằng tuần ngài dạy dỗ chung cho tất cả các chị trong nhà, từ chị lớn đến em nhỏ. (TsC, Tr. 9)

Ngài cũng gặp riêng từng người, mỗi năm một lần để khích lệ, chỉ bảo, nâng đỡ tinh thần cho chị em. (TsC, Tr. 9)

Ngài lưu tâm đến sức khỏe chị em, thỉnh thoảng ngài đến tận phòng cơm xem chị em ăn uống như thế nào. (TsC, Tr. 9)

Đời sống thánh thiện của ngài làm cho những lời giảng dạy truyền thông sức sống. Trình độ chị em non nớt, ngài dùng những lời đơn sơ, câu ngắn gọn, nhưng thâm sâu, chị em ham thích học hỏi. (TsC, Tr. 9)

Hình ảnh hiền từ trầm lặng của ngài in sâu trong tâm trí chị em đầu tiên của dòng. (TsC, Tr. 9)

Đức Cha rất tế nhị với người khác: Ngài không bao giờ nói xấu người thân cận. Ngài còn biết cách nói một lời để ngăn chặn một câu chuyện thiếu bác ái. (TsC, Tr. 14)

Đức Cha sống sự cảm thông: Ngài luôn hiền hòa, chưa bao giờ chị em thấy ngài nổi nóng, mặc dù chị em kém cỏi ngây ngô. (TsC, Tr. 16)

Ngài không làm cho người khác thất vọng. (TsC, Tr. 13)

Tôi thích nhất là hình ảnh đồng hành rất gần gũi và thân thương của cha với quý chị, không phải một cách chung chung nhưng cha hiểu rõ để theo giúp từng chị, và không quá đòi hỏi khi trình độ các chị còn thấp kém. Cha kiên nhẫn đào tạo và rồi cũng đến ngày trổ sinh hoa trái sau những ngày âm thầm huấn luyện đời tận hiến, củng cố đời nội tâm, trau dồi kiến thức. Và dưới sự soi dẫn của Chúa Thánh Thần, cha đã đưa quý chị lên đường, đem Tin mừng đến cho những lớp người bình dân nghèo khổ. Đó là chuyến đi đầu tiên của một số chị em đến lập cơ sở ở Nước Ngọt năm 1927 (TsC, Tr. 10). Tôi gặp thấy được hình ảnh của Chúa Giêsu ở trong cha. Một con người trầm lặng, hiền hòa, khiêm tốn, nhẫn nại và không bao giờ nóng vội. Cha quên mình hoàn toàn trong sứ mạng Thiên Chúa giao phó, một bề săn sóc con cái mình nên những nữ tu thánh thiện trong tự do. Tự do của những người đi theo Chúa và tự do trong sự phát triển nhân cách của một người tu sĩ. Vậy nên, khi kể về quý chị tiền bối tôi thấy đậm nét ‘chất tu’ của sự thánh thiện và thanh thoát hoàn toàn. Một đời sống thanh bình dẫu rằng khó khăn và thử thách của thời cuộc có khi làm cho quý chị phải hy sinh rất nhiều.

Mỗi khi cảm thấy trong mình như thiếu lửa nhiệt thành, tôi thoáng tìm về cha, tìm đọc những lời cha chỉ dạy mình để được thêm động lực và nguồn ơn đỡ nâng, để cảm nhận được tình thương của một người cha và sự ấm áp của một người mẹ. Ước mong cho chính tôi và thế hệ trẻ của Hội dòng luôn cùng nhau xây dựng Hội dòng thêm tốt đẹp và thánh thiện hơn, nỗ lực phát triển nhân cách, duy trì căn tính của một tu sĩ, trong sự tự do đích thực để niềm vui và hạnh phúc của đời dâng hiến luôn tồn tại nơi môi trường hiện tại, cùng làm chứng cho hình ảnh Nước Trời mai sau.

Maria Bích Ngà (Khấn tạm), FMI