Siêu anh hùng và các thánh

Chân phước Miguel Pro

SIÊU ANH HÙNG VÀ
CÁC THÁNH

TÌM KIẾM NHỮNG NHÂN ĐỨC ANH HÙNG

TRONG NỀN VĂN HÓA CỦA CHÚNG TA

Maria Morera Johnson

WGPNT
(27.10.2021) – Các siêu anh hùng thống trị văn hóa hiện nay. Chúng ta chỉ cần
nhìn vào những bộ phim bom tấn có các nhân vật hấp dẫn với siêu năng lực là có
thể biết rằng Hollywood đã tìm được một công thức sinh lợi. Thành công khổng lồ
của hai hãng phim Marvel và DC tạo ra một nguồn anh hùng vô tận cho trẻ em và
thanh thiếu niên của chúng ta, tận dụng lợi thế của nhu cầu về hình mẫu để bắt
chước trong thế giới ngày nay.

Cuộc chạy trốn vào thế giới tưởng tượng này, nơi những anh
hùng đẳng cấp chiến đấu chống lại những kẻ thù mạnh mẽ nhưng độc ác, có thể làm
chúng ta lo ngại. Giới trẻ hôm nay dường như bị thu hút bởi những câu chuyện
này, họ có thể mô tả đến từng chi tiết nhỏ nhất về mức độ siêu năng lực độc đáo
của một nhân vật.

Là cha mẹ và ông bà, chúng ta thấy văn hóa này ảnh hưởng đến
con trẻ và lo lắng về những ảnh hưởng tiêu cực, thậm chí có thể là sự ra đời của
các thế lực đen tối trong những bộ phim này.

Đạt tới nhân đức anh hùng

Vở kịch cổ đại về cái thiện đối đầu cái ác xuất hiện với hiệu
ứng đặc biệt hoành tráng và dàn nhân vật ấn tượng không kém trong các phim siêu
anh hùng. Ngày nay, loại phim này tiếp tục truyền thống kể chuyện như một
phương tiện truyền tải các giá trị. Chúng ta thấy điều này ở Hy Lạp cổ đại và sự
ra đời của sân khấu kịch như một phương tiện để phê phán xã hội. Chúng ta cũng
thấy truyền thống này trong các câu chuyện Kinh thánh khi Đức Giêsu sử dụng các
dụ ngôn làm phương tiện giảng dạy. Giáo hội sử dụng cách kể chuyện để minh họa
các sự kiện trong lịch sử đức tin của chúng ta, từ sách Sáng thế đến sách Khải
huyền.

Vai trò làm cha mẹ và ông bà kêu gọi chúng ta kết nối thế giới
hư cấu của các siêu anh hùng với cuộc lữ hành trần thế và hành trình thiêng
liêng để tiến về thiên đàng. Thách thức của chúng ta là dạy giáo lý cho giới trẻ
bằng ngôn ngữ văn hóa mà họ hiểu được.

Và phần tuyệt vời của nỗ lực này là chúng ta không cần kiến
thức sâu sắc nhưng chỉ cần sẵn sàng trò chuyện về những siêu anh hùng. Người trẻ
sẽ chia sẻ những điều họ yêu thích về những nhân vật này và đến lượt chúng ta
có thể chia sẻ đức tin của mình cho họ.

Các siêu anh hùng có những đức tính nhân bản đáng để noi
theo, đó là lý do tại sao rất nhiều người trong số họ trở thành hình mẫu. Những
đức tính tốt này có thể được phân loại theo các nhân đức trụ là can đảm, khôn
ngoan, tiết độ và công bình. Tham gia trò chuyện về các siêu anh hùng có thể dẫn
đến việc xác định các đức tính của siêu anh hùng và liên kết họ với các vị
thánh là những người không chỉ chia sẻ các đức tính thông thường với họ mà còn
sống các nhân đức anh hùng, phấn đấu cho sự thánh thiện.

Những hình mẫu cho đức can đảm

Siêu nhân (Superman) không chỉ là một thanh niên mạnh mẽ có
thể bay lượn và nhìn xuyên vật thể – anh còn sử dụng sức mạnh của mình cho lợi
ích xã hội. Sự dũng cảm của siêu nhân chống lại kẻ thù thể hiện đức can đảm,
nghĩa là “giúp chúng ta có khả năng chiến thắng sự sợ hãi, thậm chí cả sự chết,
đương đầu với sự thử thách và các cuộc bách hại. Nó giúp chúng ta đi đến chỗ từ
bỏ và hy sinh mạng sống mình để bảo vệ lẽ phải” (Sách Giáo lý Hội thánh Công
giáo, 1808).

Siêu nhân không chỉ đương đầu với hiểm nguy từ các thế lực xấu
nhưng còn phải đối mặt với dân chúng đô thị (Metropolis) – thành phố mà anh bảo
vệ – đang sợ hãi vì sức mạnh siêu nhiên của anh. Tuy nhiên, anh vẫn kiên trì bảo
vệ thành phố mà anh trân trọng, bất chấp những ngờ vực và hiểu lầm.

Các thánh thường phải đối mặt với sự hiểu lầm, nghi ngờ và bắt
bớ vì cam kết đức tin của họ với Đức Giêsu Kitô. Nhiều vị thánh đã phải đối mặt
với việc tử đạo bằng lòng can đảm và sự kiên cường. Chân phước Miguel Pro là một
trong những vị như vậy khi minh chứng cho những nét đặc trưng này.

Chân phước Miguel sinh năm 1891 tại Mêxicô. Khi còn trẻ,
ngài nhận ra ơn gọi làm linh mục của mình và đã gia nhập Dòng Tên. Khi ngài còn
đang học ở chủng viện thì một làn sóng chống Công giáo đã ập đến Mêxicô, và
chân phước Miguel đã hoàn thành việc học ở châu Âu. Ngài trở lại Mêxicô với tư
cách là một linh mục và hoạt động bí mật, làm những việc khác nhau để đem các
bí tích đến cho người dân Mêxicô.

Cha Miguel đã phục vụ cách thầm lặng cho đến khi bị buộc tội
oan về lời đe dọa đánh bom đối với một cựu chính trị gia Mêxicô. Ngài bị bắt, kết
án tử bằng cách xử bắn, và nổi tiếng là không chịu bịt mắt nhưng ngài lại mở rộng
vòng tay của mình trong khi thốt lên “Viva Cristo Rey (Chúa Kitô Vua muôn
năm)!” Là một vị tử đạo, ngài đã thể hiện sự dũng cảm khi đối mặt với những kẻ
đàn áp mình cho đến chết.

Những hình mẫu cho đức khôn ngoan

Người Nhện (Spiderman), siêu anh hùng châm biếm tuổi teen có
khả năng leo trèo trên những bức tường và bắn ra một mạng lưới từ đôi tay của
mình, dường như khó có thể là một ví dụ cho đức khôn ngoan, được định nghĩa là
“là nhân đức giúp lý trí sẵn sàng trong mọi hoàn cảnh phân định được điều thiện
đích thực và lựa chọn những phương tiện thích hợp để đạt tới điều thiện đó
”(GLHTCG, 1806).

Peter Parker (Người Nhện – Spiderman) là một chàng trai trẻ
thông minh và lôi cuốn nhưng bị tai nạn hạt nhân trong lần đi thực địa khi học
trung học và phát hiện ra mình đã có được siêu năng lực giống như nhện. Việc
anh không muốn sử dụng năng lực của mình dẫn đến cái chết của người chú. Nhận
thức này khiến anh ta hối hận và bị ám ảnh, nhưng anh đã thay đổi thái độ và
theo đuổi những điều tốt đẹp trên thế giới.

Đức khôn ngoan hướng dẫn anh khi học cách chọn điều tốt,
ngay cả khi điều đó khiến anh gặp nguy hiểm.

Thánh Phaolô tông đồ có những điểm tương tự với Người Nhện.
Là người thông minh, thánh Phaolô đã dùng sự khôn khéo của mình để bắt bớ các
Kitô hữu tiên khởi cho đến khi ngài gặp một thị kiến mãnh mẽ trên đường đến
Đamas khiến ngài đã thay đổi. Ngài gặp được Đức Kitô và ngay lập tức hối hận vì
đã bắt bớ các Kitô hữu (x. Cv 9; 22; 26).

Là một môn đệ tận tụy của Đức Kitô, thánh Phaolô đã dùng trí
tuệ và kỹ năng giao tiếp của mình để loan báo Tin mừng bất chấp sự bách hại.
Không giống như Người Nhện bị sự hối hận ám ảnh, sự hối hận của thánh Phaolô vì
bách hại Chúa Giêsu và các môn đệ đã đào tạo ngài thành vị giảng thuyết. Thánh
Phaolô đã hiểu biết và nhanh chóng tin tưởng sự tha thứ và lòng thương xót của
Đức Kitô, ngài đã trở thành nhà truyền giáo có ảnh hưởng, sử dụng lý lẽ để giúp
người khác đến với Chân lý.

Những hình mẫu cho đức tiết độ

Tony Stark được biết đến với cái tên Người Sắt (Iron Man),
là một nhà sản xuất vũ khí giàu có, quan tâm đến lợi nhuận trần thế trong cuộc
sống. Việc chấn thương nặng khi chứng kiến một trận chiến buộc anh phải xem lại
lối sống ăn chơi và những lựa chọn ích kỷ khi theo đuổi thú vui vật chất. Anh
chuyển sang dùng những món quà vật chất của mình để bảo vệ nhân loại.

Vết thương của Stark đã điều chỉnh lại các giá trị của anh,
dẫn anh đến một đời sống tiết độ, là “nhân đức luân lý giúp chúng ta điều tiết
sức lôi cuốn của những thú vui và giữ sự chừng mực trong việc sử dụng các của cải
trần thế” (GLHTCG, 1809). Kiểu biến cố làm thay đổi cuộc sống này thường xảy ra
và lặp đi lặp lại trong cuộc đời của các vị thánh.

Giống như Tony Stark, thánh Inhã thành Loyola sống một cuộc
đời quý tộc. Ngài đã là người lính và vị chỉ huy thành công trước khi bị thương
nặng do chiến tranh. Việc dưỡng thương kéo dài, và ngài dành nhiều thời gian để
suy ngẫm về những lựa chọn đã dẫn ngài đến bước ngoặt này trong cuộc đời. Cuối
cùng, ngài đã chọn sống dâng mình cho Chúa, trở nên nổi tiếng vì đã phát triển
đường hướng gọi là linh đạo Inhã và thành lập Dòng Chúa Giêsu (Dòng Tên).

Những hình mẫu cho đức công bình

Nữ thần chiến binh (Wonder Woman) là hình mẫu cho đức công
bình với mong muốn bảo vệ thế giới khỏi cái ác. Người phụ nữ này rất độc đáo
trong số các siêu anh hùng vì động lực của cô là tình yêu – cô lãnh đạo với
mong muốn không chỉ giải cứu thế giới khỏi những kẻ phản diện độc ác, mà còn
kêu gọi sự cứu rỗi của chính họ.

Nữ thần chiến binh muốn tìm ra những điều tốt đẹp ở những kẻ
phản diện và giúp họ thay đổi lối sống. Không phải lúc nào mọi việc cũng diễn
ra theo ý muốn, nhưng cô ấy cố gắng thăng tiến “quyền lợi của mỗi người và thiết
lập sự hài hòa trong các tương quan nhân loại, sự hài hòa này đưa tới việc
không thiên vị đối với các nhân vị và đối với công ích” (GLHTCG, 1807).

Nhân đức anh hùng thường được các vị thánh thể hiện một cách
tinh tế và lặng lẽ. Thánh Katharine Drexel, giống như Nữ thần chiến binh, nỗ lực
chiến thắng bất công trên thế giới. Ngài đã làm việc không mệt mỏi để tạo cơ hội
cho những người bên lề xã hội được tiếp cận với việc giáo dục. Ngài đoan chắc
đây là một cách hiệu quả để đưa những người túng thiếu thoát cảnh nghèo túng. Sự
quảng đại của ngài đã giúp thành lập các trường học và cao đẳng cho trẻ em người
Mỹ bản địa và người Mỹ gốc Phi, là di sản để lại cho các thế hệ.

Ân sủng làm các vị thánh khác biệt với các siêu anh hùng

Carol Danvers, nhân vật Captain Marvel mới nhất, vật lộn với
chính siêu năng lực của mình. Cô biết mình có sức mạnh vô hạn và những khả năng
chưa được khám phá, nhưng cô cảm thấy không xứng đáng với sức mạnh của mình.
Trong quá trình huấn luyện, cấp trên của Danvers nói với cô rằng những sức mạnh
này là một món quà và đưa ra lời khích lệ: “Tôi muốn bạn trở thành phiên bản tốt
nhất của chính mình”.

Nếu những hạt giống Tin Mừng có thể được tìm thấy ở bất cứ
đâu, như Đức cha Robert Barron gợi ý, thì trong hoàn cảnh này, chúng ta thấy
cách ân sủng có thể hoạt động để giúp đạt đến sự thánh thiện. Giống như siêu
năng lực của Danvers, ân sủng được Chúa ban cho chúng ta một cách tự do và giúp
chúng ta trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình.

Các siêu anh hùng truyền cảm hứng cho chúng ta và đóng vai
trò là hình mẫu để bắt chước do những đặc điểm tích cực của họ. Họ đã sống cuộc
đời năng động phiêu lưu và vinh quang, nhưng con đường thực sự dẫn đến sự thánh
thiện lại được tìm thấy nơi những cuộc đời thầm lặng hy sinh và cầu nguyện. Những
câu chuyện này cho chúng ta cơ hội để xác định những đức tính đáng ngưỡng mộ
này, và như thế, qua việc chiêm niệm, thảo luận và hướng dẫn, hãy làm cho người
trẻ thời đại chúng ta thấm nhuần những đức tính đó.

Các siêu anh hùng tạo nên những cuộc trò chuyện là nơi chúng
ta có thể giới thiệu nguồn cứu rỗi thực sự là Chúa Giêsu Kitô, Chúa chúng ta.

Lm. Giuse Nguyễn
Thanh Phong chuyển ngữ từ Catholic
Digest (23/7/2021)

Nguồn: giaophannhatrang.org