Cốt lõi của luật

Luật lệ là một yếu tố không thể thiếu
trong xã hội loài người. Không một tổ chức, xã hội nào tồn tại nếu không có luật
lệ. Xã hội có luật của xã hội, tôn giáo có luật của tôn giáo, đoàn thể có luật
của đoàn thể, công ty có luật của công ty, mỗi quốc gia, dân tộc đều có luật lệ
cho riêng mình….Luật lệ phục vụ đời sống con người, giúp cho thế giới phát triển
phong phú, bảo vệ quyền lợi con người và làm cho đời sống con người thêm an
toàn hạnh phúc. Do đó thi hành luật lệ chính là bổn phận của mỗi con người
trong xã hội. Và cũng vì vậy, nếu có luật lệ nào trái với những qui tắc trên
thì chắc chắn nó cần phải xét lại.

Trang tin mừng hôm nay nói đến luật ngày
sa-bát – một điều luật quan trọng bậc nhất của người Dothái. Cũng như mọi tổ chức
xã hội, dân tộc Dothái cũng có luật cho riêng mình. Nhưng luật của họ lại rất đặc
biệt vì nó là quà tặng, là giới răn của Thiên Chúa. Đó chính là 10 điều răn
Thiên Chúa đã ban cho dân riêng của Người qua trung gian ông Môsê.

Trong 10 giới răn, luật giữ ngày sa-bát
có một tầm quan trọng đặc biệt: “Ngươi hãy nhớ đến ngày hưu lễ để tác thánh
ngày ấy. Trong sáu ngày, ngươi sẽ lao động và làm mọi việc của ngươi. Nhưng
ngày thứ bảy là hưu lễ kính Gia-vê Thiên Chúa của ngươi; ngươi sẽ không làm bất
cứ việc nào, ngươi và con trai con gái ngươi, tớ trai tớ gái của ngươi, thú vật
của ngươi và khách ngụ cư ở bên trong cổng thành ngươi. Vì trong sáu ngày
Gia-vê đã làm nên trời đất, biển cả và tất cả mọi sự trong các nơi ấy, nhưng
Ngài đã nghỉ ngày thứ bảy; bởi thế Gia-vê đã chúc lành cho ngày thứ bảy và tác
thánh nó.” (Xh 20, 8 – 11).

 Theo dịch giả Đoàn Phan Danh thì những nan đề
về ngày sa-bát là do người Do-thái đã thêm nhiều phần truyền khẩu do con người
lập ra cho ngày ấy. Kinh Talmud, quyển sách ghi lại những truyền khẩu của người
Do thái có 24 chương liệt kê ra nhiều điều luật khác nhau về ngày sa-bát, ông
nói: “Tôi có thể kể ra nhiều điều luật, song ở đây là một khuôn mẫu:

a. Ngươi không nên đi hơn 3.000 bước
tính từ nhà của ngươi.

b. Ngươi không nên mang bất kỳ vật gì nặng
hơn một con cá đã chiên rồi, còn nếu vật nặng phân nửa số lượng ấy, ngươi có thể
mang thành hai lần.

c. Ngươi không nên ném vật gì bằng tay nầy
và cầm vật đó bằng tay kia.

d. Ngươi không nên mang theo cây kim vì
e rằng ngươi sẽ may một cái gì đó.

e. Ngươi không nên tắm e nước sẽ văng ra
thềm nhà và lau nó.

f. Phụ nữ không nên soi gương, e chúng
có thể kéo theo sợi tóc.

g. Răng giả không nên mang vì chúng làm
tăng phần giới hạn trọng lượng khi vác nặng.

Ngày sabát vốn khó đến nỗi dân sự phải
làm lụng khó nhọc hơn công việc trong 6 ngày kia của tuần lễ để không làm việc
trong ngày sa-bát. Và vì thế không có gì phải ngạc nhiên khi Chúa Giê-su gọi
chúng là “gánh nặng” (11.28).” (Nguồn Internet). Luật lệ của người
Do-thái chi li như thế, và những người Pha-ri-sêu là những người đặc biệt giữ
luật hết sức tỉ mỉ, nên chúng ta không lạ gì khi họ bắt bẻ các môn đệ Chúa Giêsu
đã bứt lúa khi đi đường trong ngày sa-bát.

Vì họ cho rằng bứt lúa là làm công việc
của người thợ gặt và chà xát lúa trên tay là làm công việc của người thợ xay.
Quá chú trọng đến hình thức của luật mà họ quên đi cốt lõi của luật là tình yêu;
Thiên Chúa ban cho họ luật là để họ có thể sống hạnh phúc hơn trong tình Chúa,
tình người chứ không phải để họ giữ luật vì luật cách khổ sở. Thiên Chúa đã tạo
dựng con người và ban cho con người quyền làm chủ. Vì vậy mà ở đây, Chúa Giêsu
nhắc lại quyền ấy cho họ hiểu : “Ngày sabát được làm ra vì con người, chứ
không phải con người vì ngày sabát. (28) Bởi đó, Con Người làm chủ luôn cả ngày
sabát.”

Ngày hôm nay chúng ta thường giữ luật vì
cái gì? Có những người thiếu hiểu biết, thiếu tình yêu nên thường tìm cách né
luật, trốn luật, không tôn trọng luật chung và nhiều khi còn có những hình thức
gây rối. Có những người lại quá nệ luật, biến luật thành ông chủ và trở thành
khắt khe, thiếu bao dung, thiếu tình bác ái. Chúng ta nên nhớ ưu tiên của luật
là phục vụ cho hạnh phúc con người. Do đó phải có sự tế nhị, có tình yêu thực sự
trong tâm hồn thì chúng ta mới có thể giữ luật cách tự do, tròn đầy và làm cho
cuộc sống của mình cũng như của tha nhân được sung mãn.

Trang Tin mừng hôm nay đặc biệt nói đến
việc giữ luật ngày “của Chúa”. Người Kitô hữu chúng ta được mời gọi dành riêng
ngày Chúa nhật cho Thiên Chúa để thờ phượng, tạ ơn vì biết bao ơn lành chúng ta
đã lãnh nhận nơi tay Ngài, nhất là tưởng niệm, kính nhớ sự thương khó và sự phục
sinh của Đức Giê-su Ki-tô bằng việc tham dự Thánh lễ, cùng nhau hiệp thông
trong niềm tin, trong tình liên đới và huynh đệ. Đồng thời đó cũng là ngày để
chúng ta quan tâm tới nhau, chia sẻ với nhau trong tình yêu, nơi gia đình,
trong lối xóm, làm việc tông đồ, từ thiện, bác ái… (x. GLHTCG, 2011 s. 2186.
2188. 2289. 2247); vì thế, chúng ta hãy xét lại tinh thần giữ luật của mình
trong cuộc sống nói chung và đặc biệt cách riêng ngày Chúa Nhật.

 Chúa Giêsu cho họ biết cũng như chúng ta biết
rằng luật lệ cốt thiết là vì con người, chứ không phải con người vì luật lệ.
Hơn nữa, Chúa làm chủ ngày sa bát! Chúa làm chủ mọi sự mà không kết án con người,
thì con người cũng đừng kết án lẫn nhau. Điều người ta phải làm ấy là học nơi
Chúa bài học của tình yêu thương mà đối xử với nhau. Thật vậy, thánh Irênê bảo
rằng: “Vinh quang Thiên Chúa là con người được sống và sống dồi dào”. Thiên
Chúa bày tỏ vinh quang của Ngài không phải bằng cách dùng uy lực đè nén, hà hiếp
con người, nhưng là nâng con người đứng dậy và làm cho họ được sống hạnh phúc
sung mãn.

Xin Chúa cho mỗi người chúng ta biết sống
tâm tình cảm tạ và hiếu kính với Thiên Chúa là Đấng đã yêu thương, tạo dựng và
cho chúng ta được làm con cái của Ngài. Xin cho chúng ta biết dùng thời giờ của
ngày chúa nhật như ân lộc Chúa ban để thờ phượng, tôn vinh Chúa; bồi dưỡng thể
chất, tinh thần để có thêm năng lượng sáng tạo mới làm cho cuộc sống thêm vui
tươi và hạnh phúc. Đồng thời xin cho chúng ta luôn nhớ cốt lõi của luật là tình
yêu và khi yêu thương là chúng ta “chu toàn lề luật” để chúng ta biết tôn trọng
và thi hành những luật lệ chính đáng của xã hội và những luật Chúa truyền cho
chúng ta trong tình yêu mến, liên đới và xây dựng.

Lm. Anmai, CSsR