Linh đạo Inhã được đặt theo tên thánh Inhaxio thành Loyola, một nhà quý tộc thế kỷ 16 và một thời đã từng là hiệp sĩ, người đã giúp xóa bỏ bức tường ngăn cách giữa những điều thánh thiêng và tất cả những điều khác mà ta làm. Hàng triệu người ngày nay sống theo linh đạo Inhã. Đó là con đường của sự độc đáo, duy nhất và một sự hiểu biết năng động về Thiên Chúa, về thế giới của Ngài cũng như về chính bản thân mình.
Linh đạo Inhã
bắt nguồn từ Thiên Chúa. Thánh Inhã nhìn nhận Thiên Chúa là tình yêu vô tận, là
Đấng trọn tốt trọn lành luôn ban phát ơn phúc. Thánh nhân viết: “Tình yêu Thiên
Chúa chiếu sáng trên tôi tựa như những tia nắng mặt trời. Tình yêu Thiên Chúa
đổ xuống đầy tràn như nguồn mạch trào ra suối nguồn vô tận.” (Linh thao, số
237). Thiên Chúa hành động cá vị với từng người trong chúng ta và ban cho mỗi
người một khả năng riêng, các mối tương quan cũng như các nhiệm vụ để hoàn
thành. Những điều này được ban cho mỗi người từ tình yêu cá vị của Thiên Chúa
và mời gọi ta đáp trả tình yêu ấy cách cá vị.
Thiên Chúa luôn
hoạt động và không ngừng lao tác trong thế giới này. Ngài trở nên con người nơi
Đức Giêsu thành Nazareth và đảo lộn một cách sâu rộng và vĩnh viễn đời sống của
chúng ta. Linh đạo Inhã cho rằng: “Nếu bạn đang tìm kiếm Thiên Chúa, hãy nhìn
xung quanh bạn.”
Thiên Chúa tha
thiết yêu mến thế gian, nhưng thế gian lại bị gãy đổ. Thánh Inhã quan sát mặt
đất và nhận thấy nhiều người sống không mục đích, ơ hờ, ghen ghét và giết chóc,
rất nhiều người thiếu ăn, bệnh tật và hấp hối, rất nhiều người sống chật vật và
mù quáng với bất kỳ ý nghĩa nào.
Thánh Inhã hình
dung ra Ba Ngôi Thiên Chúa đang chăm chú quan sát thế giới bị đổ vỡ của chúng
ta và nói rằng: “Chúng ta hãy cùng cộng tác vào công cuộc cứu chuộc loài người,
hãy đáp lại tiếng kêu than của mọi loài thụ tạo”. Chúa Giêsu đến thế gian để
cứu chuộc, chữa lành, đem đến bình an, đời sống phong phú, niềm vui và sự hiệp
nhất.
Trong cái nhìn
của thánh Inhã: “Chúa Kitô công bố rằng: Ước muốn của tôi là chinh phục cả thế
giới, là vượt qua sự dữ bằng những điều lành, là chôn vùi ghen ghét bằng tình
yêu, là chinh phục tất cả quyền lực của sự chết.” (Linh thao, số 95).
Thế giới cần
những con người có óc tưởng tượng, tầm nhìn và quyết tâm khắc phục những thương
tổn gây ra bởi lòng tham và thù hận. Giờ đây, chúng ta trở thành tâm điểm cho
ánh nhìn của Thiên Chúa. Ngài nói với chúng ta: “Ai muốn theo Ta trong sứ vụ
này phải lao khổ cùng Ta, để một khi đã cùng Ta trong đau khổ, cũng được chia
sẻ với Ta trong vinh quang.” Nói cách khác, Chúa Kitô kêu mời ta phụng sự Ngài;
Ngài cần ta. Chúng ta sẽ trở nên những tông đồ trong sứ vụ chữa lành và cứu
chuộc. Nhu cầu của thế giới là vô hạn, vì thế ta có thể phục vụ bằng nhiều hình
thức khác nhau. Mỗi chúng ta có một vị trí riêng biệt trong sứ mạng này, tham
gia vào việc giúp đỡ như thánh Inhã đã từng, hay như cha Pedro Arrupe, Bề trên
Cả Dòng Tên sống vào thế kỷ 20, đã nói rằng: “Chúng ta là những người nam và
người nữ sống cho người khác.”
Đặc nét này của
linh đạo Inhã thực sự rất thu hút vì nó trả lời cho câu hỏi căn bản: Tôi phải
làm gì với cuộc sống của mình? Mục đích không phải là trở nên giàu có, được
thán phục, được vui vẻ, hay là được thỏa mãn. Mục đích là để hiểu biết, để yêu mến
và phụng sự Thiên Chúa như việc chúng ta cộng tác vào công trình của Chúa để
cứu độ và chữa lành thế giới.
Vì mỗi người
chúng ta phải nhận ra vai trò của mình trong sứ mạng này nên không có gì ngạc
nhiên khi linh đạo Inhã đề cập nhiều đến việc thực hiện các lựa chọn tốt lành.
Nhiệm vụ của chúng ta là thoát khỏi tình trạng mà thánh Inhã gọi là “quyến
luyến lệch lạc”. Những thứ ta nghĩ mình phải có để được hạnh phúc như tiền bạc,
tình dục, quyền lực, một chỗ đứng trong xã hội, những người bạn hào nhoáng và
tự do cá nhân. Những điều này tự bản chất là không xấu, nhưng chúng trở thành
vấn đề khi chúng kiểm soát ta và giới hạn tự do của ta trong việc đưa ra những
lựa chọn thực sự đáp ứng những khát vọng sâu thẳm nhất của mình.
Phân định theo
Inhã giúp chúng ta thoát khỏi những quyến luyến và chọn lựa điều thực sự đem
đến cho ta niềm vui. Thánh nhân chỉ cho ta làm cách nào để đối diện với những
cảm xúc và những khát vọng sâu thẳm mà Thiên Chúa đã đặt để trong con tim mình.
Nhờ phân định theo Inhã, chúng ta nhạy bén với sứ mạng của Chúa và hiểu được
phận vụ của mình trong sứ mạng ấy.
Phân định là
một tiến trình lâu dài. Ta muốn mở cánh cửa ư? Hãy cho Chúa một chút thời gian
và để mối thân tình với Ngài được lớn lên. Chúng ta dần dần nhận ra rằng những
kế hoạch của Thiên Chúa thì tốt đẹp hơn của chúng ta. Chúng ta đáp lại cách
quảng đại hơn. Chúng ta trở nên có khả năng yêu mến và phụng sự trong mọi sự.
Một linh đạo
như vậy, nghĩa là luôn ý thức sự hiện diện của Chúa trong cuộc sống thường ngày
và tập trung phục vụ người khác, thì rất thực tiễn. Nó hàm chứa những câu hỏi
như: Làm thế nào tôi có thể trở nên một người bạn, một người yêu hay một người
cha người mẹ tốt hơn? Làm thế nào để tôi có thể giúp đỡ những người xung quanh
tôi nhiều hơn? Tôi nên đối diện với đau khổ như thế nào? Đó là một linh đạo bao
gồm những câu hỏi sâu xa nhất trong cuộc sống.
Trong thực tế,
linh đạo Inhã giúp bạn tìm thấy Chúa trong mọi sự. Mọi sự đều là một phần của
đời sống thiêng liêng: bạn bè, gia đình, cầu nguyện, những thực hành đức tin,
nghề nghiệp, mối quan hệ và công việc tình nguyện.
Có hai chiếc
hộp: một chiếc dành cho những điều thiêng liêng, và chiếc kia dành cho những
điều còn lại. Thay vào đó là một thế giới được Thiên Chúa yêu thương hoàn toàn.
Nếu ta liên đới trọn vẹn với thế giới của Ngài thì ta cần luôn luôn tương tác
với Ngài. Với thánh Inhã thì điều này có nghĩa là ta cần nuôi dưỡng tư duy phản
tỉnh trong cuộc sống nhiều bề bộn. Ta sẽ trở nên chiêm niệm trong hoạt động,
trở nên những con người vừa ý thức về Thiên Chúa vừa mau mắn đáp lại Ngài.
Thường xuyên
cầu nguyện theo thánh Inhã giúp ta trở nên chiêm niệm trong hoạt động. Chiêm
niệm trong hoạt động là những người sống trong sự tĩnh lặng, thanh bình, sâu
lắng bên trong. Những hoạt động của họ xuất phát từ tâm điểm sâu xa này. Đây là
một đặc nét của linh đạo Inhã hấp dẫn chúng ta cách đặc biệt. Ai chẳng muốn một
phương cách để kết nối với Chúa sau một ngày bận rộn hay nhiều áp lực?
Thánh Inhã nhìn
Thiên Chúa là Đấng ban phát ơn lành, nghĩa là cầu nguyện theo Inhã gắn liền với
cảm thức biết ơn sâu xa, một lời tạ ơn chân thành cho những ơn ban cụ thể trong
ngày sống. Nói theo thánh Inhã là: “Ta tạ ơn Chúa vì những ân huệ nhận được.”
Vì thế, linh
đạo Inhã là một linh đạo của con tim. Đó là linh đạo về việc tìm kiếm điều ta
thực sự khao khát, về việc cộng tác vào công trình vĩ đại của Chúa để chữa lành
thế giới. Đó là linh đạo của lòng biết ơn, và niềm khao khát đáp trả lời mời
gọi yêu thương của Chúa để biết Ngài. Đó là linh đạo của tình yêu.
Cha Pedro
Arrupe đã nói về điều đó theo cách này:
“Không gì thiết
thực hơn việc tìm kiếm Thiên Chúa, hơn việc yêu cách trọn hảo và dứt khoát.
Điều gì bạn yêu
mến, điều gì chiếm hữu trí tưởng tượng của bạn, sẽ có ảnh hưởng trên tất cả.
Nó sẽ quyết định
Điều sẽ đưa bạn
ra khỏi giường vào buổi sáng, điều bạn làm vào buổi tối,
việc bạn dùng
thời gian cuối tuần như thế nào, thứ bạn đọc, những người bạn biết,
điều làm tan vỡ
trái tim bạn,
và điều làm bạn
ngạc nhiên với niềm vui và lòng biết ơn.
Hãy yêu, rồi ở
lại trong tình yêu,
Và nó sẽ quyết
định tất cả.”
Chuyển
ngữ: Nam Văn
Hiệu đính: Trung
Thu
(dongten.net 06.09.2021/ The
Ignatian Way #2: Ignatian Spirituality: An Overview)
