GIA ĐÌNH LÀ MỘT CỘNG ĐOÀN SỐNG VÀ LOAN BÁO TIN MỪNG
Gioan Lê Quang Vinh
WHĐ (23.9.2021) – Khi nói đến “cộng đoàn
loan báo Tin Mừng”, người ta nghĩ ngay đến một Hội Thừa sai hay một dòng tu,
hay ít ra cũng là một hội đoàn trong giáo xứ. Thế nhưng, tế bào của Hội Thánh
là gia đình cũng mang trong mình ơn gọi truyền giáo theo lệnh truyền của Đức
Giêsu, đặc biệt trong thời đại này.
Tại sao thế?
Câu trả lời thật đơn giản: bởi vì Thánh Công Đồng chung Vatican đã xác định “Tự
bản tính, Giáo hội lữ hành là truyền giáo” (Ecclesia peregrinans natura sua
missionaria est, Sắc lệnh Ad Gentes 2), mà gia đình là “Hội Thánh thu nhỏ, Hội
Thánh tại gia” nên gia đình cũng mang sứ mạng cao quý ấy.
Hội nghị của Ủy Ban Gia đình thuộc Hội Đồng
Giám Mục Việt Nam năm 2017 đã xác định chủ đề cho lược đồ gia đình là
“Gia đình Việt Nam sống và loan báo Tin Mừng”. Vậy gia đình loan báo Tin Mừng
hay truyền giáo như thế nào?
I.
GIA ĐÌNH LÀ HỘI THÁNH TẠI GIA
Thánh Công Đồng chung Vaticanô đã gọi gia
đình là một Giáo Hội tại gia hay Giáo Hội thu nhỏ (Ecclesia domestica, Hiến chế
Lumen Gentium 11). Trong Tông huấn Gia Đình Familaris Consortio, Đức Thánh Giáo
Hoàng Gioan Phaolô II đã nhắc lại chân lý này, và ngài giải thích: “Chính Mẹ Hội
Thánh sinh ra, giáo dục, xây dựng gia đình Kitô hữu, bằng cách thực hiện cho
gia đình sứ mạng mà Hội Thánh đã nhận được từ nơi Chúa của mình” (FC số 49).
Truyền thống Hội Thánh cũng đã xác tín điều
đó qua dòng thời gian từ thời các giáo phụ. Chính Thánh Augustinô cũng đã viết:
“Gia đình nhỏ của anh chị em là Hội Thánh thu nhỏ của Chúa Kitô”.
Hội Thánh tại gia là Hội Thánh trong một
ngôi nhà, một gia đình, nhỏ về số lượng, nhưng Hội Thánh tại gia ấy lại có đầy
đủ (chứ không hề nhỏ hay thiếu) vai trò và sứ mạng mà Chúa Kitô, Đấng sáng lập
và là đầu của Hội Thánh, đã trao phó. Hội Thánh tại gia cũng là cộng đoàn dân
Chúa, thi hành các vai trò vương đế, tư tế và ngôn sứ như Thánh Phêrô đã viết:
“Còn anh em, anh em là giống nòi được tuyển chọn, là hàng Tư Tế vương giả, là
dân thánh, dân riêng của Thiên Chúa, để loan truyền những kỳ công của Người, Đấng
đã gọi anh em ra khỏi miền u tối, vào nơi đầy ánh sáng diệu huyền” (1 Phêrô
2,9).
Như thế, gia đình là Hội Thánh tại gia vì
gia đình cũng như Mẹ Hội Thánh, là cộng đoàn thờ phượng Thiên Chúa, cộng đoàn
yêu thương, hiệp thông, cộng đoàn phục vụ “loan truyền kỳ công của Thiên Chúa”.
Với những vai trò và sứ mạng ấy, gia đình
chính là Hội Thánh tại gia như Giáo Hội đã truyền dạy.
II.
GIA ĐÌNH VỚI SỨ MẠNG LOAN BÁO TIN MỪNG
Trong khi đi rao giảng, Chúa Giêsu sai các
môn đệ đi đến các làng mạc để giảng dạy. Trước khi về Trời, Người truyền cho
các Tông đồ cũng là truyền cho Hội Thánh: “Các con hãy đi giảng dạy muôn dân,
làm phép rửa cho họ nhân danh Cha, và Con và Thánh Thần, giảng dạy họ tuân giữ
mọi điều Thầy đã truyền cho các con” (Mt 28,19).
Lệnh truyền ấy đã làm nên bản chất của Hội
Thánh như Thánh Công Đồng Vaticanô xác quyết trong Sắc Lệnh Truyền Giáo Ad
Gentes. Và gia đình là Hội Thánh thu nhỏ cũng mang trong mình sứ mạng của Mẹ Hội
Thánh. Trong gia đình, Chúa Giêsu Phục sinh luôn hiện diện nhiệm mầu, và gia
đình phải làm lan tỏa ơn Phục Sinh cho mọi người chung quanh.
Trong Tông huấn Gia đình Familiaris
Consortio, Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II viết: “Cả đức tin và sứ mạng
Phúc Âm hóa của gia đình Kitô hữu cũng có cái hơi thở thừa sai Công giáo như thế.
Khi Bí tích Hôn Phối lấy lại và nêu lên một lần nữa bổn phận đã ăn rễ từ trong
Bí tích Rửa Tội và Thêm Sức là phải bảo vệ và truyền bá đức tin, Bí tích ấy biến
đôi bạn và cha mẹ Kitô hữu thành chứng nhân của Đức Kitô “cho đến tận cùng trái
đất”, thành những vị “thừa sai” đích thực của tình yêu và sự sống” (số 54)
Việc truyền giáo trong gia đình được thực
hiện trước hết do những bậc cha mẹ, và con cái cũng có sứ mạng của mình.
1. Người lớn là
những nhà truyền giáo
Trong Thánh Gia Nagiaret, Đức Maria là nhà
truyền giáo đầu tiên, khi Mẹ “vội vã lên đường đi thăm người chị họ Elizabeth”.
Khi Mẹ đem Tin Mừng đến cho gia đình bà Elizabeth thì “hài nhi nhảy mừng trong
lòng bà”.
Đức Mẹ cũng là môn đệ đầu tiên của Chúa
Giêsu.Tông huấn “Dạy Giáo Lý Trong Thời Đại Chúng Ta” (Catechesi Tradendae) của
Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II năm 1979 viết: “Còn Mẹ lại là môn đệ đầu
tiên của Chúa. Mẹ là môn đệ đầu tiên trong thời gian, bởi vì ngay cả khi Mẹ tìm
thấy người con còn niên thiếu của Mẹ trong đền thờ Mẹ đã học được của Người bài
học mà Mẹ giữ kín trong lòng”.
Môn đệ của Chúa và nhà truyền giáo là một sứ
vụ. Gia đình là Hội Thánh thu nhỏ thì gia đình phải noi gương Mẹ, làm môn đệ
say mê với sứ mạng truyền giáo mà Chúa đã trao cho mình.
Cha mẹ phải là nhà truyền giáo đầu tiên và
trước hết truyền giáo cho chính con cái mình. Công Đồng dạy: “Cha mẹ phải giáo
dục đức tin cho con cái ngay từ tuổi ấu thơ. Việc giáo dục này khởi đầu ngay
khi các phần tử trong gia đình giúp nhau lớn lên trong đức tin, nhờ làm nhân chứng
bằng một đời sống đạo phù hợp với Tin Mừng. Việc dạy giáo lý trong gia đình đi
trước, đồng hành và làm phong phú thêm các hình thức giáo dục đức tin khác. Cha
mẹ có sứ mạng dạy cho con cái biết cầu nguyện và khám phá ra ơn gọi làm con
Thiên Chúa (Hiến chế Giáo Hội, Lumen Gentium 11).
Gia đình là Hội Thánh tại gia vì gia đình
là trường dạy đức tin đầu tiên cho con cái. Trong gia đình, có hình ảnh nào đẹp
bằng hình ảnh người mẹ cầm tay đứa con bé bỏng tập cho con làm Dấu Thánh Giá
tuyên xưng đức tin vào Thiên Chúa? Có hình ảnh nào thật dễ thương và ý nghĩa bằng
hình ảnh gia đình quây quần trước bàn thờ Chúa trong gia đình, cùng dâng lời cầu
nguyện chúc tụng tạ ơn Chúa cuối ngày? Những bài học vỡ lòng sống động ấy sẽ đi
theo con mình như một kỷ niệm đầy tình yêu đúng nghĩa.
Thánh Công Đồng đã nhấn mạnh vai trò giáo dục
đức tin của cha mẹ như sau: “Vì là người truyền sự sống cho con cái, nên cha mẹ
có bổn phận hết sức quan trọng là giáo dục chúng và vì thế họ được coi là những
nhà giáo dục đầu tiên và chính yếu của chúng. Vai trò giáo dục này quan trọng đến
nỗi nếu thiếu sót thì khó lòng bổ khuyết được” (Tuyên ngôn Giáo dục Công giáo
Gravissimum Educationis 3).
Cha mẹ là những giáo lý viên đầu tiên cho
con cái mình. Mà giáo lý viên là ai? Đức Thánh Cha Phanxicô nói: “Giáo lý viên
là những người bảo vệ và nuôi dưỡng ký ức về Thiên Chúa; bảo tồn ký ức ấy nơi
chính mình và biết khơi dậy ý thức ấy nơi người khác”.
Chính cha mẹ lưu giữ truyền thống đức tin
gia đình, nuôi dưỡng ký ức về Thiên Chúa và làm cho con cái mình đến lượt chúng
cũng là giáo lý viên cho các thế hệ mai sau.
Nhưng người tín hữu giáo dân không chỉ có
nghĩa vụ loan báo Tin Mừng trong gia đình mình, mà còn cho những người chung
quanh và mọi người “ở khắp thế gian”, nghĩa là bất cứ ở môi trường nào mình đến.
Người lớn lưu giữ và bảo tồn ký ức về Thiên
Chúa và đã khơi lên ký ức ấy nơi con cái mình, và dĩ nhiên họ cũng phải khơi
lên nơi mọi người nữa. Con số phần trăm Kitô hữu nhỏ bé trên quê hương chúng ta
chắc chắn cũng làm cho chúng ta suy nghĩ và nhiều khi phải ưu tư. Trách nhiệm
Phúc Âm hóa anh chị em mình không phải của riêng các vị mục tử.
Sắc lệnh Truyền Giáo Ad Gentes của Thánh
Công Đồng Vaticanô II dạy rằng: “Mọi Kitô hữu, dù sống ở đâu, đều phải lấy
gương mẫu đời sống và chứng tá lời nói để biểu dương con người mới mà họ đã mặc
lấy nhờ phép Rửa, và biểu dương sức mạnh của Chúa Thánh Thần mà họ đã được củng
cố nhờ phép Thêm Sức, để những người khác nhìn thấy những việc lành của họ mà
ngợi khen Chúa Cha, cùng nhận thức đầy đủ hơn ý nghĩa đích thực của đời sống
con người và mối dây liên kết toàn thể cộng đồng nhân loại” (số 11).
Người tín hữu giáo dân có môi trường sống
giữa thế gian, dễ dàng gặp gỡ và đối thoại với anh chị em không Công giáo. Như
thế chúng ta có nhiều thuận lợi hơn hàng giáo sĩ và tu sĩ về môi trường truyền
giáo. Làm sao để ý thức chúng ta lớn mạnh đủ và lòng yêu mến Chúa Giêsu sâu xa
đủ để chúng ta giới thiệu Chúa cho người khác là điều chúng ta phải khắc khoải
và ưu tư trong cuộc đời mình.
Đức Thánh Cha Phanxicô nói: “Truyền giáo
không phải là chiêu dụ người khác gia nhập Đạo. Truyền giáo là lòng say mê yêu
Chúa Giêsu và yêu mến dân của Người”. Khi nào lòng yêu mến Chúa nơi chúng ta
cháy bùng lên thì những rào cản, những ngần ngại sẽ bị thiêu cháy đi.
2. Trẻ em truyền
giáo
Trong hàng ngũ môn đệ Chúa Giêsu không có
trẻ em. Khi Chúa truyền lệnh lên đường loan báo Tin Mừng cũng không thấy trẻ em
xuất hiện. Nhưng trong Tin Mừng, Chúa Giêsu nói: “Cứ để trẻ em đến với Thầy, đừng
ngăn cấm chúng, vì Nước Trời là của những ai giống như chúng” (Mt 19,14).
Trẻ em có một chỗ đứng đặc biệt trong Nước
Trời, trong lòng Hội Thánh, do đó trẻ em cũng mang sứ mạng truyền giáo. Các em
loan báo Tin Mừng trước hết bằng một tình yêu vô vị lợi các em dành cho Hội
Thánh và cho con người chung quanh. Các em cũng loan báo Tin Mừng bằng sự ngây
thơ trong sáng và khiêm hạ của mình.
Tại sao loan báo Tin Mừng cần lòng khiêm tốn
đơn sơ như trẻ nhỏ? Trong một bài giảng tại nhà nguyện thánh Martha, Đức Thánh
Cha Phanxicô nói: “Bởi vì chúng ta mang trong mình và ra đi loan báo sự khiêm
nhường và thứ vinh quang rất khiêm nhường”. Ngài giải thích thêm: “Việc loan
báo Tin Mừng gặp phải nhiều cám dỗ. Đó là cám dỗ của quyền lực, cám dỗ của sự tự
hào kiêu hãnh, cám dỗ của thế gian”. May thay, trẻ em đơn sơ chưa vướng phải những
cám dỗ ấy.
Như thế trẻ em rất thích hợp cho sứ mạng mà
Chúa trao phó cho Giáo Hội. Làm cha mẹ trong gia đình, người lớn có trách nhiệm
nhắc nhở con cái mình về vai trò và sứ mạng này, để các em thật sự loan báo Tin
Mừng bằng đời sống gương mẫu của mình.
Cha mẹ giúp con cái sống Đạo. Và đến lượt
mình, con cái cũng góp phần giúp cha mẹ sống đức tin. Nói cách khác, con cái có
thể tái Phúc Âm hóa cho chính cha mẹ mình, trước hết bằng lời cầu nguyện và
cũng bằng thái độ sống thân tình với Chúa Giêsu nữa.
Khi ra ngoài xã hội, trẻ em cũng có bổn phận
Phúc Âm hóa bạn bè cùng tuổi của mình. Những người có trách nhiệm nuôi và dạy
các em cần thổi vào tâm hồn ý thức loan báo Tin Mừng. Cung cách sống, cách cư xử,
lòng vị tha, sự trung thực, sự can đảm làm chứng cho đức tin… đều là những
nhân tố ảnh hưởng đến người chung quanh, giúp họ nhận ra Đấng mà các em tin thờ.
Do đó, các em cần được chuẩn bị, được huấn
luyện đức tin và lòng nhiệt thành truyền giáo. Bổn phận cha mẹ được Tông huấn
Familiaris Consortio nói rõ: “Các gia đình Kitô hữu còn góp một phần đặc thù
cho công cuộc truyền giáo của Hội Thánh, bằng cách vun trồng các ơn gọi thừa
sai nơi các con trai, con gái của họ, và tổng quát hơn, bằng công việc “dạy cho
con cái ngay từ khi còn thơ ấu biết nhận ra tình yêu của Thiên Chúa đối với mọi
người”. (số 54)
III.
VAI TRÒ CỦA CỘNG ĐOÀN KITÔ NHỎ TRONG VIỆC LOAN BÁO TIN MỪNG
Việc truyền giáo là sứ mạng Chúa trao phó
cho từng người, nhưng là sứ mạng chung của Hội Thánh và được thực hiện trong cộng
đoàn Hội Thánh. Trong mấy thập niên gần đây, Giáo Hội, đặc biệt Giáo Hội tại Á
châu, đẩy mạnh phong trào Cộng Đoàn Kitô Nhỏ (CĐKN). Đó một loại cộng đồng xã hội
cơ bản quy tụ các thành viên lại với nhau và họ có thể diễn tả mối tương quan
liên vị thực sự và cảm nhận mình thuộc về một cộng đoàn, để sống đức tin và
loan báo Tin Mừng ngay trong môi trường sống của mình.
Giáo Hội rất quan tâm đến phương thức sống
đạo trong các cộng đoàn nhỏ. Trong Thông điệp Sứ Vụ Đấng Cứu Chuộc Redemptoris
Missio, Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II viết:
“Có một hiện tượng phát triển nhanh chóng
nơi các Giáo Hội trẻ trung -một hiện tượng đôi khi được các vị Giám Mục và Hội
Đồng Giám Mục của các vị cho là một ưu tiên mục vụ -đó là hiện tượng “các cộng
đoàn giáo hội cơ bản” (cũng được gọi bằng các danh xưng khác nữa), những cộng
đoàn đang chứng tỏ cho thấy là những trung tâm ích lợi cho việc đào tạo Kitô hữu
cũng như việc dấn thân truyền giáo. Đây là những nhóm Kitô hữu, ở cấp độ gia
đình hay trong một môi trường thu hẹp tương tự nào đó, họp nhau lại để nguyện cầu,
đọc Thánh Kinh, học giáo lý và bàn luận về các vấn đề nhân bản cũng như giáo hội
với ý hướng dấn thân hoạt động chung” (số 51)
Cách nay gần 40 năm, Liên Hội đồng Giám mục
Á châu (FABC) tổ chức Hội nghị quốc tế về Truyền giáo tại Manila, Philippines
tháng 12 năm 1979, trong đó các ngài đã một cuộc thảo luận về các Cộng đoàn
Giáo Hội cơ bản và các Thừa tác vụ địa phương. Trước đó hai năm, trong cuộc tọa
đàm về các Thừa tác vụ trong Giáo hội của FABC tại Hongkong vào tháng 3 năm
1977, các Giám mục đã đề cập đến vấn đề phát triển các cộng đoàn Giáo Hội cơ bản
hay CĐKN.
Để đẩy mạnh các CĐKN tại Á châu, FABC đã
thành lập văn phòng AsIPA (Asia Integrated Pastoral Approach, Phương Pháp Tiếp
Cận Mục Vụ Toàn Diện tại Á Châu) năm 1993. Chị Bibiana, thư ký văn phòng AsIPA
cho biết: “FABC thành lập AsIPA như sự hiện diện mới của Hội Thánh tại châu Á
và Đại hội AsIPA được tổ chức 3 năm một lần, gồm khoảng 13-15 nước tham dự.
AsIPA quan tâm đến việc chia sẻ Lời Chúa, sinh hoạt CĐKN với tầm nhìn về Hội
Thánh như Hội Thánh tham gia”.
Cha Michael Thinaratana Komkris, Giám đốc
điều hành AsIPA Thái Lan nói: “AsIPA đưa ra những phương pháp mục vụ áp dụng tại
châu Á. Trước đây phương pháp này ứng dụng tại châu Phi. Một trong những người
sáng lập là cha Oswald, sau này là Giám Mục ở châu Phi. Năm 1990 ngài có đến
châu Á giới thiệu chương trình này. Tất cả mọi thành phần dân Chúa phải tham
gia vào sứ mạng này. Giáo Hội hiện diện theo đường lối mới”.
Và trong suốt 40 năm qua, Liên Hội đồng
Giám mục Á châu đã cổ võ cho CĐKN ở các quốc gia tại châu lục này. Và thực tế ở
nhiều quốc gia, các CĐKN không những thúc đẩy các thành viên sống đức tin cá
nhân, mà còn tích cực tham gia xây dựng cộng đoàn giáo xứ, xây dựng xã hội và
làm chứng cho Chúa trước mặt mọi người.
Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II viết
trong thông điệp Sứ Vụ Đấng Cứu Chuộc: “Những Cộng đoàn này là dấu sinh động
trong Giáo Hội, là dụng cụ huấn luyện và truyền bá Tin Mừng” (số 51)
Chẳng hạn ở Ấn độ, hiện nay có hàng chục
ngàn các CĐKN. Họ hăng say chia sẻ Lời Chúa và nhiệt tâm xây dựng cộng đồng
cũng như loan báo Tin Mừng. Ông Joseph D’Souza ở Nagpur, Ấn độ, đã sinh hoạt
CĐKN nhiều năm, tâm sự như sau:
“Qua sứ vụ này của tôi, Thiên Chúa ban cho
tôi hiểu được rõ ràng hơn nhiều về chính tôi như một người truyền giáo và về
vai trò của tôi là một người Công giáo đã lãnh Bí tích Rửa tội. Tôi tin chắc chắn
rằng tất cả chúng ta là những nhà thừa sai và có vai trò rõ rệt trong công cuộc
hiện thực hóa kế hoạch về Vương quốc của Thiên Chúa ở nơi Ngài đặt chúng ta
vào”.
Cha Thomas Vijay Sac và nữ tu Agnes
Chauramma Chawadi là những người phụ trách CĐKN ở Ấn Độ giải thích như sau:
“Nếu một số người cam kết sống Tin Mừng mà
có những người khác không quan tâm thì sẽ có một hiệu ứng làm tê liệt ảnh hưởng
đến cộng đồng và đến lòng nhiệt thành truyền giáo. CĐKN chứng tỏ rằng công việc
truyền giáo của Giáo Hội chính xác là sứ mạng của cả cộng đoàn. Khi tất cả cộng
đoàn cùng hợp tác thì công cuộc truyền giáo sẽ trở nên hữu hiệu và có sức hoán
cải. Sứ mạng truyền giáo làm chứng cho Chúa Giêsu trong một khu xóm chỉ có thể
được thực hiện do chính cộng đoàn tín hữu ở đó. Cùng nhau thực hiện sứ mạng của
Chúa Giêsu trong khu xóm là cách duy nhất giúp họ có thể phát triển đức tin và
tình yêu một cách chân thật nhất. CĐKN làm chứng về điều ấy”.
Tại Việt Nam, Đức Cha Luy Nguyễn Anh Tuấn
đã tổ chức những buổi hội thảo, học hỏi về AsIPA và các CĐKN vào tháng 8 năm
2017 và mời Cha Michael (Thái Lan), Cha Arthur (Ấn độ) và chị Bibiana (Hàn quốc)
hướng dẫn. Trong cuộc hội thảo Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Khảm đã trình bày về một
mô hình của Hội Thánh, Hội Thánh tham gia và hiệp thông.
Làn gió mới mà Chúa Thánh Thần đã thổi vào
trong Hội Thánh tại Việt Nam đang thúc đẩy dân Chúa tham gia tích cực vào đời sống
Đạo và nhiệt tâm loan báo Tin Mừng.
IV.
GIA ĐÌNH CỦA CÁC GIA ĐÌNH
Tòa nhà Hội Thánh được Thiên Chúa xây trên
đá tảng Phêrô, các trụ cột Tông đồ và được lợp mái bằng Lời Chúa và giáo huấn của
Hội Thánh. Tòa nhà ấy mang đặc tính Công giáo, mang tầm nhìn về Vương Quốc của
Thiên Chúa, đang mời gọi các con cái Chúa đang tản mác khắp nơi quay về trong
mái nhà chung. Hội Thánh đã không ngừng mời gọi con cái tham gia vào đại cuộc
Phúc Âm hóa, và Hội Thánh cũng chỉ cho con cái mình những phương thế hữu hiệu để
sống và loan báo Tin Mừng. Và Hội Thánh cũng xác định rõ vai trò của gia đình
cũng như nhóm gia đình trong công cuộc loan báo Tin Mừng.
Xin được dùng lời của Đức Hồng Y Ennio
Antonelli, khi ngài trả lời phỏng vấn nhân kỷ niệm 30 năm Tông Huấn Gia Đình
Familiaris Consortio thay lời kết luận cho bài viết này:
“Có một điều nền tảng đó là các gia đình gặp
gỡ nhau, trao đổi các kinh nghiệm, tạo thành các mạng lưới tình bạn, mạng lưới
tu đức gia đình, mạng lưới trợ giúp nhau một cách cụ thể, kể cả việc ăn uống và
chung vui với nhau. Thật là quan trọng khi các gia đình cùng nhau sống các kinh
nghiệm cụ thể, không phải chỉ trong gia đình riêng rẽ, mà trong một “gia đình của
các gia đình”.
Và dĩ
nhiên, trong công việc gặp gỡ để sống và loan báo Tin Mừng ấy, các gia đình
không thể vắng bóng Mẹ Maria. Trong Thông điệp Mẹ Đấng Cứu Chuộc (Redemptoris
Mater), Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II viết: “Được kiên cường bởi việc
Chúa Kitô hiện diện, Giáo Hội hành trình qua thời gian, tiến về tột đỉnh của
các thời đại, để nghênh đón Chúa đến. Thế nhưng, trong cuộc hành trình này,
Giáo Hội tiến bước theo con đường được vạch vẽ dấu chân của Trinh Nữ Maria
(…) Tôi ký thác Giáo Hội, nhất là những ai đang dấn thân thực hiện mệnh lệnh
truyền giáo trong thế giới hôm nay cho “vai trò trung gian của Đức Maria là vai
trò hoàn toàn hướng về Chúa Kitô và hướng đến việc tỏ hiện quyền năng cứu độ của
Người”.
Trích Bản tin Hiệp
Thông / HĐGM VN, Số 104
(Tháng 01 & 02 năm 2018)